تاثیر رسانه های خبری در سلامت روانی جامعه
نویسنده : حمید رضا عمادی
دانشجوی دکتری مدیریت رسانه دانشگاه آزاد اسلامی ، ایران ، یزد
Email: (hamidrezaemadi@yahoo.com)
چکیده :
جهان کنونی بدون حضور رسانه ها غیر قابل تصور است و رسانه ها نیز سعی دارند هر روز با بررسی روشهای تاثیر گذاری پیشین و اصلاح ،بازتعریف و به روز نمودن شیوه ها و تاکتیک های تاثیرگذاری بر روی افکار و در حقیقت اعمال مخاطبین این جایگاه را برای خود حفظ نمایند. بخشی از این مساله از طریق ظهور نظریه های ارتباطی نوین و بخشی نیز با پیشرفت های فیزیکی تکنولوژی ارتباطی و به کار گیری ابعاد تازه ای از درک بشری در حال شکل گیری است به نحوی که امروزه به مدد ابزارهای جدید از جمله اینترنت و ماهواره ها در دسترس بودن رسانه ها در دورترین نقاط نیز امکانپذیر گردیده است .طبیعی است تاثیرگذاری رسانه ها نیز مسیرهای تازه ای را طی می نماید و از جمله محصولات رسانه ای اخبار هستند که به نوعی برخی از افراد جامعه به شنیدن یا دیدن و در جریان قرار گرفتن آخرین اخبار اعتیاد پیدا نموده اند و برخی نیز قضاوت ها ، رفتارها و عملکرد خود را بر مبنای دریافت های خبری تنظیم می نمایند اگر چه مدیران رسانه ای سعی دارند با توجه به اصل دروازه بانی خبر نسبت به آنچه انعکاس می دهند و تاثیرات آن دقت لازم را بنمایند لیکن تلاشهای زیادی هم می شود تا افراد را نسبت به برخورد با رسانه و آنچه به عنوان خبر دریافت می کنند از طریق بالا بردن سطح سواد رسانه ای واکسینه نمایند تا سطح تحلیل درستی از اخبار و حوزه هایی که تحت پوشش قرار می دهد داشته باشند لیکن تاثیرات روانی اخبار بر افراد جامعه را نمی توان منکر شد.
لذا در این پژوهش سعی شده است به نقش رسانه ها بر سلامت روانی جامعه تاثیر رسانه ها بر سلامت روانی به طور مشخص به تاثیر رسانه های خبری در سلامت روانی جامعه بپردازیم .
کلمات کلیدی: رسانه ، اخبار ، روان شناسی رسانه ، سلامت روانی جامعه
مقدمه :
امروزه نمی توان خود را از بقیه دنیا جدا کرد . ما در دنیایی زندگی می کنیم که ازرسانه ها اشباع شده است . پیشرفت فناوری ها جهان را کوچک کرده و ارتباط جهانی را به امری پیش پا افتاده و معمولی تبدیل کرده است . رسانه به ابزار سازمانی اطلاق می شود که به انتشار اخبار ، دیدگاه ها و سایر اطلاعات یا سرگرم کردن مخاطبان می پردازد مانند مطبوعات، تابلوهای تبلیغاتی شهری، سینما، رادیو، تلویزیون، کتاب، لوحهای فشرده که گروه بسیار بزرگی از مخاطبان مانند مردم یک کشور طراحی شده است.(۱) که به عنوان موثر ترین و سریع ترین ابزار عملیات روانی و ارائه خبر و اطلاعات در قرن بیستم شناخته می شوند .
میزان و کیفیت تاثیرات رسانه‌های جمعی بر مخاطبان ، همواره توجه جامعه‌شناسان، ارتباط‌گران، سیاستمداران و … را به خود معط‌وف داشته است. ابتدا تصور بر این بود که رسانه‌های جمعی قدرت بسیار و سحرآمیزی در تاثیرگذاری بر مخاطبانشان دارند. شروع تحقیقات و مطالعات تجربی در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ قرن بیستم . این دیدگاه را از اعتبار ساقط و این نگرش را ترویج کرد که تاثیرات رسانهها محدود، ناچیز، خنثی و بعضا خلاف انتظار است. اما افزایش پژوهشهای ارتباطی با ابعاد وسیعتر و موضوعات متنوع تر، دیدگاهی را تقویت کرد که بر مبنای آن، رسانه‌های جمعی بسته به وضع اجتماعی ـ فرهنگی، سطوح نیازها و خصوصیات شخصیتی مخاطبانشان ذی‌نفوذ و تاثیرگذار، و تاثیر آنها ممکن است غیرمستقیم، نامحسوس، ط‌ولانی مدت و نیز تحت‌الشعاع سایر عوامل تقویت کننده یا تضعیف کننده این فرایند باشد.
تا اوایل قرن بیستم اعتقاد بر این بود که رویارویی با وسایل ارتباط‌جمعی تاثیرات آنی، یکسان و مستقیم بر مخاطبان دارد ولی دو عامل آن را برهم زد:
۱ـ شروع تحقیقات فراوان تجربی درباره فرایند و اثر وسایل ارتباط‌جمعی
۲ـ نتیجه‌گیریهای عمده روانشناسان و جامعه‌شناسان درمورد ویژگیهای فردی و اجتماعی انسان. در این رابطه دو نظریه مربوط به تاثیر محدود وسایل ارتباط‌جمعی توضیح داده میشود که تاثیرات کوتاه‌مدت، آنی و مستقیم وسایل‌ارتباطی بر مخاطبان را مدنظ‌ر دارد:
در طی دهه ۱۹۴۰ مطالعه تفاوتهای فردی و تفکیک اجتماعی در رفتار مربوط به وسایل ارتباط‌جمعی به یک دیدگاه جدید برای رابطه بین رسانه و مخاطب تبدیل شد. در این دیدگاه، مخاطب را از حالت خنثی به حالت فعال در نظر گرفته‌اند که برای ارضای نیازها و رضایتمندی خود، پیام و محتوای رسانهها را انتخاب می‌کنند یا ترجیح می‌دهند. براساس این نظریه انسانها دارای تفاوتهای زیادی در زمینه علایق، خواسته‌ها، هوش و استعداد، عشق و تنفر و … هستند و ممکن است محتوای رسانه‌ای برای شخصی جذاب و جالب توجه و برای دیگری کسل کننده، ملال‌آور و نفرت‌انگیز باشد و این واقعیتی است که ارتباط‌گران و پیام‌سازان باید همواره در نظر داشته باشند.(۲)
از جمله تولیدات رسانه ای تاثیر گذار بر مخاطب می توان به گونه های مختلف اخبار به صورت سمعی و بصری و مکتوب و در شبکه های اجتماعی اشاره کرد که می تواند نقش مثبت یا منفی بر سلامت روانی جامعه داشته باشد.
تئوری و پیشنیه :
سلامت روانی :
در اساسنامه سازمان جهانی بهداشـت، سـلامت نه تنها نبود بیماری یا معلولیت»، بلکه «حالت بهینه خوب بودن جسـمی، روانـی و اجتمـاعی» تعریـف شـده اسـت (گــزارش سازمان جهانی بهداشت، ۲۰۰۱ .(مفهوم سلامت روانـی نیـز از نظر چیزی فراتـر از نبـود اخـتلالهـای روانـی و شـامل ۱-خوب بودن ذهنی، ۲ -ادراک خودکارآمدی، ۳ -استقلال و خودمختـــاری، ۴ -کفایـــت و شایســـتگی، ۵ -وابســـتگی میان نسلی و ۶ -خودشکوفایی توانمندیهـای بـالقوه فکـری و هیجانی است (همانجا). اختلال رفتاری- روانی عبارت اسـت از حالات قابل توجه بالینی که با تغییر در تفکر، خلق، هیجان یا رفتار مشخص و با نـاراحتی و تشـویش شخصـی و یـا اخـتلال کارکرد زندگی همراه باشد. ایـن تغییـرات در گسـتره هنجـار جامعـه قــرار نمی گیرند و بــه صــورت واضــح غیرعــادی و بیمارگونه و مداوم یا عودکننده هستند (۳)
عوامل مؤثر بر سلامت روان:
عوامل متعددی بر روی سلامت و بهداشت روان انسانها تاثیر گذار می باشند .یک تقسیم بندی کلی از عوامل فردی(شامل:ِ ژنتیک و فیزیولوژی،جنسیت،باورها و اعتقادات فردی،داشتن مهارت های زندگی و… است)و محیطی(عوامل فرهنگی،اجتماعی، اقتصادی، محیط خانوادگی و…مؤثر بر سلامت روان است. از سوی دیگر وجود بیماری هایی از قبیل بیماری های قلبی،اضطراب،افسردگی،موقعیت هایی که بی کاری زیاد و درآمد پایین است،آموزش محدود است و همچنین در موقعیت هایی که استرس زیاد است ،تبعیض جنسیتی وجود دارد،سبک زندگی ناسالم است و تخطی از قانون وجود دارد مشکلات روانی بیشتر و گویای این مسئله است که روان و اجتماع ممکن است اثر متقابلی بر شدید کردن اثرات رفتار و سلامت داشته باشند. (۴)
برای رسانه ها نقش های مختلفی مانند؛ نقش خبری، تبلیغی، آگاهی دهندگی، تفریحـی و… قائل شده اند. در این نقش ها مـیتـوان از سـویی بـا احساسـات مـردم سـخن گفـت (تحریک عواطف) و از سویی به عقلانیت آنها توجه داشت(ارائه تحلیل). بنابراین فعالیـت رسانه ها از چنان اهمیتی برخوردار می شود که محققان ارتباطات همـواره در پـی مطالعـه کارکرد آن ها، اثرگذاری پیام، تحلیل دریافت مخاطبان و… هستند تـا ازسـویی مولفـه هـای تاثیر پیام را بشناسند واز سویی دیگر به راهکارهای اعتماد مخاطبان دست یابند.(۵)
خبر :
خبر چیزی است که مردم درباره اش از یکـدیگر بپرسـند: ، خبر گزارش واقعیت هاست، اما هر واقعیتی را نمیتوان خبر نامید، خبر، پیامی است که احتمال صدق و کذب در آن وجود دارد. خیلی از خبرها به چاپ میرسند، اما روز بعد یا مـدتی بعـد تکـذیب میشوند. بنابراین، تعریف فوق نیز فقط بخشی از مفهوم خبر را دربـر میگیرد، اما باید افزود که برخلاف تعریف پیشین، که خبر را گـزارش میخواند، در این تعریف، خبر “پیام” نامیده میشود.
خبر، الزاماً گزارش رویداد جاری (تازه) نیست. چرا؟ زیرا که ممکن است جنبههـای تـازهای از یـک رویـداد کهنـه و قدیمی، و بهعبارت دیگر زوایای جدیدی از آنچه را که قـبلاً رخ داده است، آشکار کند و بنابراین به یک موضوع قـدیمی، یـک وجـه تـازه خبری بدهد.
خبر رویدادی است که قرار است اتفاق بیفتد. خبرهایی نظیر اینکه «فردا برف خواهد بارید»، «کنکور سراسری هفته آینده برگزار میشود» و یا «سمینار مطبوعات، بهار آینده تشکیل میشود»، از جمله خبرهایی هستند که مشمول تعریف فوق قرار میگیرند.
ارزشهای خبری :
اکنـون پـس از ایـن مقـدمات بـه توصـیف و تبیـین ارزشهـای خبـری میپردازم، ارزشهایی که در روزنامه نگاری معاصر تقریبـاً حالـت معیـار مطلوب (استاندارد) به خود گرفته اند. این ارزشها در سراسر جهان بـرای روزنامه نگاران آشنا و شناخته شده هستند.
دربرگیـری/ فراگیـری/ دامنـه تـأثیر / پیامـد):
رویدادی دارای ارزش خبری “دربرگیری” است که بر تعـداد فراوانـی از افراد جامعه تأثیرگذار باشد،
شهرت :
اشخاص، اشیای مکانهـا، نهادهـا و مفاهیمی که دارای “شهرت” هستند، از ارزش خبـری برخوردارنـد
برخورد/کشمکش/ اختلاف و درگیری (؛
ایـنگونـه از رویـدادها حاوی برخوردهایی هستند که در شکلهای گوناگون جلوه گر میشـوند. این برخوردها میان افراد، گروههـا و ملـتهـا صـورت مـیگیرنـد. ایـن برخوردها به شکل انسان علیه انسان، انـسان علیـه محـیط و انـسان علیـه طبیعت، فجایع طبیعی و حوادث مربوط به حیات وحش قابـل پـیگیـری هستند. اخبار سرقت ها، قتل ها، جنگل ها، تصادف ها، زلزله هـا
استثنا / شـگفتی / عجیـب بـودن (:
ایـن نـوع رویـدادها از وجـه غیرعادی بودن و یا عجیب و استثنایی بودن برخوردارند. بهطور کلی ایـن رویدادهای نادر را خوانندگان و مخاطبان خبرها تحت عنوان “تـرینهـا” میشناسند: پیرترین فرد جهان، بلندترین آسمانخراش دنیا، کوچکتـرین کامپیوتر و مانند اینها.
بزرگی و فراوانی تعداد و مقدار:
این ارزش خبری عمدتاً به اعداد و ارقام مربوط میشود. فرقی نمیکند که این ارقام مربوط به چیست، هر اندازه که ارقام بزرگتر باشد ــ چونکه از جنبه فراگیری اهمیت مییابد .
مجاورت:
مخاطبان رسانه ها ترجیح مـیدهنـد کـه ابتـدا از خبرهای مربـوط بـه محلـه، شـهر، کـشور و کـشورهای همجـوار خـود اطلاعات کسب کنند. مجاورت به لحاظ ارزش خبری در دو شکل مـورد گزینش قرار میگیرد: جغرافیایی و معنوی. “مجـاورت جغرافیـایی” مثـل شهر، کشور و منطقه مجاور، و “مجـاورت معنـوی” مثـل مـشابهت هـای فرهنگی، عقیدتی، قومی، اجتماعی و مانند آنها.(
تازگی:
دانستن اینکه یک رویـداد در چـهوقـت بـه وقـوع پیوسته است، در جهان رقابتهای خبری از اهمیـت ویـژهای برخـوردار است. میگویند: «روزنامه مثل نوزادی است که در همان روز تولـد جـان می سپارد». بنابراین، روزنامهای از لحاظ خبری موفقتر است کـه حـاوی “اخبار تازه تر” و به عبارت بهتر حاوی اخبار “به هنگام” باشد.(۶)
روانشناسی رسانه :
هدف از روانشناسی رسانه « مطالعه تأثیرگذاری رسانه بر رفتارها و فرایندهای بنیادین اجتماعی و روانشناختی همچون استدلال، شناخت و پرخاشگری است
در این زمینه بخش روانشناسی رسانه انجمن روانشناسی آمریکا (APA) روانشناسی رسانه را چنین تعریف کرده است: «روانشناسی رسانه بر نقشی که روانشناسان در جنبه‌های مختلف رسانه از جمله رادیو، تلویزیون، فیلم، ویدئو، روزنامه، مجله و تکنولوژیهای جدیدتر بازی می‌کنند، توجه و تمرکز داشته و در جهت توسعه و گسترش پژوهش‌ها و مطالعات در خصوص اثر رسانه بر رفتار انسان تلاش می‌کند تا از این طریق تعامل میان رسانه و روانشناسی را تسهیل نماید، علاوه بر اینکه، آموزش، پرورش و بکارگیری روانشناسی در حوزه رسانه را قوت بخشیده و روانشناسان را برای تفسیر تحقیقات روانشناسی و ارائه نتایج حاصل از آنها به عموم و متخصصان آماده می‌کند» از این تعریف چنین برمی‌آید که برای بالا بردن اثربخشی رسانهها در حوزه روان باید به آموزش روانشناسان برای حضور در رسانه‌های جمعی و ارائه خدمات و مشاوره‌ها و تبادل نظر پیرامون موضوع‌های روانشناختی اهمیت داد و مؤلفه‌های اجتماعی و روانشناختی دخیل در ارتباطات میان فردی و درون فردی و نیز اشکال مختلف رسانه‌ای و آثار آنها را در فرایند ارسال و دریافت پیام در نظر گرفت. (۷)
روان شناسی رسانه در سال ۱۹۸۵ به عنوان شاخه چهل و ششم روان شناسی ، در انجمن روان شناسی آمریکا در راستای دو هدف پاسخ به پرسش های برخاسته از مشکلات یا تسهیلاتی که ممکن است تحولات نوین ( مانند ورود رسانه ها به زندگی مردم ) پدید آورده باشند و همچنین ضرورت مطالعه و پژوهش پیرامون نظریه پردازی یا نقد نظریه هایی برای تبیین روابط متغیرها در حوزه رسانه به عنوان رشته نوین تشکیل و به رسمیت شناخت شده است . از میان رسانه های سنتی ، علاوه بر مطالعه و پژوهش پیرامون روزنامه ، مجله و رادیو ، همواره تلویزیون و سینما و از میان رسانه های نوین همواره اینترنت با تمام تجهیزات آن ، همراه با بازی های رایانه ای بیشترین سهم توجه و پژوهش را در این زمینه به خود اختصاص داده اند .
(جابلز ۲۰۰۳) نویسنده کتابی با نام (روان شناسی رسانه ) خاطر نشان کرده است بیشتر مباحث و موضوع هایی که اکنون در حوزه روان شناسی مورد بررسی قرار می گیرد در گذشته بطور پراکنده در حوزه هایی از روان شناسی و ارتباطات مورد بررسی قرار گرفته اند در واقع مسائل و مشکلاتی که از گذشته ، از همان دوران ورود رسانهها به خانه های مردم نیز وجود اشتند ، اکنون در شاخه نوینی با هویت مستقل گردآمده و مطالعه می شوند به گفته وی کتاب روان شناسی رسانه به اثرات ناشی از تعامل رسانه – مخاطب نظر دارد و می کوشد تا در حد یک کتاب آموزشی محدود به بخشی از گستره مباحث این شاخه نوین بپردازد اما بدون شک از کمبودهایی هم رنج می بریم
در قلمرو مباحث نظری روان شناسی رسانه ، نظریه های روان شناسی رسانه به سه دسته تقسیم می شوند :
۱- نظریه هایی که در حوزه روان شناسی پرورده شده و اکنون از آنها در روان شناسی رسانه برای توضیح رفتار انسان در چارچوب رابطه انسان با رسانه با آغازگری و ابتکار انسان شکل می گیرد و آن را رابطه مخاطب – رسانه می نامیم
۲- نظریه هایی که در حوزه ارتباطات و بر محور نقش رسانه ها در تحولات اجتماعی پرورده شده و در رابطه میان رسانه – مخاطب برای رسانه اولویت قائل هستند این نظریه ها ناظر به کار کرد رسانه های ارتباط جمعی و چگونگی نفوذ آن ها هستند و از منظر رسانه های جمعی می کوشند تا چگونگی رفتار ارتباطی انسان را در موضع مخاطب توضیح دهند
۳- نظریه هایی هستند که انتظار می رود در همین مدت زمان تولد روان شناسی رسانه تاکنون پرورده شده و رفتار و انفعالات مخاطب را توضیح دهند .(۸)
نتیجه گیری :
به نظر می رسد با توجه به مطالعات انجام شده تاثیر رسانه های خبری در سلامت روانی جامعه را نمی توان انکار نمود .هر چند روان شناسی رسانه رشته ای نو پا قلمداد می گردد لیکن به بررسی های انجام شده نشان می دهد برخی از نظریه های ارتباطی بر مبنی روان شناسی و تاثیرات روانی بر روی مخاطبین به منظور تغییر رفتار یا نگرش افراد و مخاطبین مورد نظر انجام گرفته است که نشان دهنده اهمیت این مساله برای اهالی ارتباطات و رسانه به جهت برقراری ارتباط موثر و دریافت بازخوردهای مورد انتظار است .
هر روزه مردم در سنین مختلف و با وسایل و ابزار گوناگون در معرض محصولات رسانه ای از جمله اخباری قرار می گیرند که حاصل تلاش خبرنگاران ، سر دبیران ، دروازه بانان خبر یک رسانه می باشد در واقع این رسانه ها هستند که تصمیم می گیرند که امروز ما چه اخباری را دریافت کنیم ، کدام خبر را مهمتر بپنداریم و نسبت به کدامیک از اخبارحساسیت کمتری نشان دهیم.
صاحبین بنگاههای خبری با در نظر گرفتن شرایط سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی یک جامعه و قوانینی که حاکمیت جامعه برای رسانه ها در نظر گرفته است تنها بخشی از اتفاقات و رخدادهایی که در طول روز در یک شهر ، کشور یا دنیا رخ می دهد به مخاطبین خود انتقال دهند
بدون شک با توجه به نظریه های موجود در علم روان شناسی رسانه بکار گیری این ابزارها باید به گونه ای باشد تا سلامت روانی افراد جامعه را تحت الشعاع قرار نداده و باعث بروز اختلالات روانی نگردد و صرفا رسانه ها به دنبال تاثیرگذاری به هر قیمت بر روی افکار و اعمال مردم نباشند.
تصور کنید هر روز دهها جرم و جنایت در شهرهای بزرگ و کوچک دنیا در حال رخ دادن است که رسانه ها به جهت یکی از مسئولیتهای اجتماعی که دارند و آن هم حفظ سلامت روانی جامعه است از انتشار همه این اخبار جلوگیری می کنند و تنها بخش کوچکی از آن را به جهت کارکردهای آموزشی یا بازدارندگی از جرم به اطلاع عموم افراد جامعه می رسانند چرا که انتشار تمامی اخبار چه بسا که یک جامعه را دچار احساس ناامنی، اضطراب ، پایین آمدن ضریب امید به زندگی نماید که البته این مسایل می تواند در سایر حوزه ها نیز رخ دهد مثل ناامنی اقتصادی از نوسانات قیمتها و …
امروزه مردم به رسانه ها اعتماد زیادی دارند و رسانه ها نیز بایستی این اعتماد را به عنوان یک منبع مطمئن که آنچه به مردم می گویند یا نشان می دهند مورد قبول واقع شده اند را قدر بدانند و به گونه ای عمل نمایند تا سلامت روان افراد جامعه دچار خدشه نگردد .
به نظر می رسد عصر امروز را که با تکنولوژیهای متعدد ارتباطی پیوند خورده است و هرروز شاهد ابزار تازه ای برای ارتباط افراد با هم هستیم و هر یک از افراد خود رسانه ای مستقل هستند که به جهت دسترسی سریع و آسان و ارزان قیمت انواع مختلف محصولات رسانه ای را تولید و در کوتاهترین زمان ممکن برای دیگران ارسال می نمایند یکی از راههایی که می توان به نوعی سلامت روانی افراد جامعه را بالا برد توجه و اهمیت دادن به مساله سواد رسانه ای به عنوان یک مهارت فردی است تا افراد جامعه در سنین مختلف بتوانند با توجه به موقعیت و شرایطی که دارند رسانه و تولیدات آن را با دیده یک مخاطب فعال نه مخاطب منفل بنگرند. بدون شک برای چگونگی استفاه از رسانه و تحلیل درست از آن داشتن سواد رسانه ای لازم و ضروری است و این برخورد آگاهانه با رسانه خود می تواند از بروز بسیاری از اختلالات روانی بر روی افراد جامعه جلوگیری نموده و تضمین بخش سلامت روانی افراد جامعه تا حدودی باشد .
منابع :
- ۱٫ شهرکی, مهدیه، نقش رسانه ها در ارتقای سلامت روانی دانش آموزان دبیرستانی منطقه نوک آباد خاش،۱۳۹۳
- محمدی ، جلال ، ،بررسی الگوهای تاثیرپذیری مخاطبان از محتوای وسایل ارتباط جمعی ،۱۳۸۳
- نوربالا، احمد علی ، سلامت روانی – اجتماعی و راهکارهای بهبود آن ، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال هفدهم، شماره ۲ ،تابستان ۱۳۹۰ ،صفحات ۱۵۶ -۱۵
- خواجه محمد لو، مجید ، بهداشت روانی و عوامل موثر بر آن،۱۳۹۵
- نعمتی انارکی ،داود، ،روان شناسی اعتماد به رسانه ، رسانه و فرهنگ ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال هفتم، شماره اول، بهار و تابستان ، ۱۳۹۳۶ ، صفحات ۱۳۵-۶۹
۶ . شکرخواه ، یونس ، کتاب خبر ،دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها ، ویراست دوم ، چاپ دوازدهم ،۱۳۹۱
۷ . خانیکی ، هادی ، رسانه و روان ، همسازی ها وناهمسازی ها ،۱۳۹۳
۸ .
حق شناس مریم ؛ یوسفی پور جدی ، رویکرد جامعه دانش محور در تبیین علم روان شناسی رسانه ، مدیریت رسانه ، ۱۳۹۴،شماره ۱۴
pldn v